بیماری های استخوان و درمان آنها - وبلاگ عینک من

به گزارش وبلاگ عینک من، اگر دچار نرمی استخوان یا راشیتیسم شده اید، ضمن استفاده زیاد از آفتاب مستقیم، خوراکی هایی که استخوان ها را محکم می نمایند بیشتر مصرف کنید. مانند: ترب، تربچه، پسته وحشی، روغن ماهی، آب یونجه، عرق

نویسنده: احمد حاجی شریفی

نرمی استخوان ها

اگر دچار نرمی استخوان یا راشیتیسم شده اید، ضمن استفاده زیاد از آفتاب مستقیم، خوراکی هایی که استخوان ها را محکم می نمایند بیشتر مصرف کنید. مانند: ترب، تربچه، پسته وحشی، روغن ماهی، آب یونجه، عرق یونجه، پرتقال، گوجه فرنگی و تخم شنبلیله.

برای درمان آن هم 10 گرم آب آهک طبی را در یک لیتر آب مخلوط کنید، بعد کمی آب لیمو اضافه نموده و روزی یک فنجان بنوشید.

پیش گیری از نرمی استخوان بچه ها:

جهت پیش گیری از راشیتیسم یا نرمی استخوان بچه ها باید از سیب درختی، پرتقال، توت فرنگی، هلو، آلو و انگور بیشتر استفاده شود. هم چنین از آفتاب مستقیم هم استفاده شود. می توانید آنان را به خوردن آب انگور عادت دهید و رژیم انگور را در آن ها اجرا کنید.

هر روز همراه با شیر یا غذای عادی ِ آن ها، یک تا سه قاشق آب پرتقال به آن ها بخورانید و اگر بزرگ هستند بیشتر بدهید.

نرمی استخوان بچه ها

برای درمان نرمی استخوان بچه ها (راشیتیسم)، هر شب تمام بدن را با روغن زیتون ماساژ بدهید.

سیصد گرم برگ درخت گردو را بجوشانید و آب آن را با 2 کیلو نمک دریایی به آب حمام کودک اضافه کنید و کودک را در آن مدتی بنشانید، بعد بدن او را با آن آب شستشو دهید، آفتاب هم برای او مفید است.

محکم کردن استخوان بچه ها

آب پرتقال، آب انگور زود رسیده، آب شلغم خام، مغز گردو و هم چنین آفتاب برای محکم کردن استخوان بچه ها بسیار مفید هستند. در ضمنً می توانید قبل از هر غذای روزانه یک فنجان آب جوشانده جو به کودک بخورانید.

- یونجه را بپزید و به او بدهید و یا عرق یونجه را به کودک بخورانید.

- هر روز به طور مرتب کمی آب دم نموده برگ درخت گردو را به او بخورانید.

محکم کردن استخوان کهنسالان

افراد پیر و کهنسال برای محکم کردن استخوان های خود از آب شلغم خام، آب پرتقال، انگور زرد و رسیده و مغز گرد و بیشتر استفاده نمایند.

اگر میل دارید استخوان های تان محکم شوند، باید هر روز میزانی یونجه را بپزید و بخورید و یا روزی سه فنجان عرق یونجه بنوشید.

هر روز قبل از غروب آفتاب یک یا دو عدد خیار که از صبح تا عصر در مزرعه آفتاب خورده باشد را از بوته بچینید و بخورید.

- هر روز میزانی آب لیمو را با آب هویج مخلوط کنید و بنوشید.

- صد گرم جو پوست کنده را در پنج لیتر آب سرد بجوشانید و آن را دم جوش از آتش بردارید، آب آن را دور بریزید و مجدداً یک لیتر آب بریزید و 15 دقیقه ملایم بجوشانید، بعداً آب آن را صاف کنید و جوها را دور بریزید، آن آب صاف نموده را چند ساعت کنار بگذارید، بعد آهسته صاف کنید تا لرد آن جدا شود و سه بار صاف کردن را تکرار کنید. سپس در جای خنک قرار داده و روزی یک لیوان از آن را بنوشید.

پوکی استخوان

پوکی استخوان بیماری است که در آن چگالی استخوان کم شده و به ساختار میکروسکوپی خلل وارد می شود، در نتیجه استخوان شنماینده تر شده و خطر شکسته شدن استخوان ها به خصوص سر استخوان ران که در حفره استخوان لگن واقع شده است و هم استخوان های مچ دست و مهره های پشت افزایش می یابد.

یائسگی که همراه با کاهش سریع و ناگهانی مواد معدنی استخوان ها است، یک نقطه بحرانی و خطرناکی در فراوری بیماری پوکی استخوان می باشد. متأسفانه بیشتر مردم فقط بعد از اینکه بیماری پوکی استخوان پیشرفت نموده است از آن آگاهی پیدا می نمایند. - استخوان عمدتاً از پروتئین ها و کانی های کلسیم ساخته شده است.

- در کودکی و بلوغ میزان استخوان افزایش می یابد و در دهه 20 عمر به حداکثر می رسد.

- از حدود40 سالگی کاهش میزان استخوان زنان و مردان آغاز می شود و تا انتها عمر ادامه می یابد.

- خطر پوکی استخوان به دو چیز وابسته است: 1- میزان استخوانی که شخص در دهه 20 عمر دارد. 2-میزانی که به تدریج از دست می دهد.

بیماران مبتلا به پوکی استخوان بیشتر به خاطر شکستگی ها به درمانگاه ها مراجعه می نمایند.

از نظر بافت شناسی، پوشش خارجی استخوان (ضریع) و تعداد و میزان تیغه های استخوانی بافت اسفنجی کاهش می یابد. بافت استخوانی اسفنجی، قسمت عمده مهره های پشت و دنده ها و دو سر استخوان های دراز را تشکیل می دهد و بافت استخوانی متراک، تنه استخوان های دراز را تشکیل می دهد. بین دو سر استخوان های دراز و تنه آن ها یک ناحیه رشد طولی استخوان وجود دارد که این ناحیه در گوسفند جوان نرم است ولی در گوسفند پیر استخوانی می شود و رشد طولی استخوان متوقف می شود.

- پوکی استخوان نتیجه نازک شدن آن است که شنماینده اش می سازد.

- اگر چه پوکی استخوان در زنان سالخورده شایع تر است ولی در هر سنی رخ می دهد.

- یکی از هر 30 زن و یکی از هر 5 مرد (هشتاد ساله) در نتیجه پوکی استخوان دچار شکستگی می شوند. پوکی استخوان بیشتر به بافت اسفنجی آسیب می رساند و آن را ترد و شنماینده می سازد. پوکی استخوان دو نوع است: اولیه و ثانویه.

پوکی اولیه عمدتاً ناشی از کمبود هورمون استروژن است. پوکی ثانویه از مصرف داروهایی مثل هورمون های کورتیکواسترویید یا بیماری ای مثل پرکاری تیروئید می باشد.

* علامات مرض پوکی استخوان پیشامد شکسته شدن آن است.

* شکستن استخوان های مچ دست، مهره پشت و سر استخوان ران بسیار شایع است.

* شکستگی ها در بیمارستان ها درمان می شوند ولی شکستگی سر استخوان ران به عمل جراحی نیاز دارد.

شکستگی مهره پشت زمانی رخ می دهد که مهره فشرده شود.

* شکستگی مهره بسیار دردناک است، قد را کوتاه می نماید و ستون مهره ها خم می شوند.

عوامل خطر پوکی استخوان

این عوامل بر سه دسته اند:

الف) عوامل ثابت که عبارتند از:

1- مصرف نکردن هورمون جانشین از طریق زنان یائسه 2- سابقه فردی شکستگی استخوان 3- نژاد سفید، 4-سالخوردگی، 5- لاغری، 6- کمبود استروژن ناشی از زود یائسه شدن یا برداشتن تخمدان ها، 7- پرکاری غده تیروئید، 8- کم کاری غده های تناسلی.

ب) عوامل خطر متغیر که عبارتند از:

1- زیاده روی در مصرف الکل و کافئین، 2- مصرف دراز مدت هورمون کورتیکواسترویید، 3- مصرف درازمدت فنی توئین.

در بیماری پوکی استخوان ضایعات و اتلاف املاح کلسیم و فسفر باعث می شود که استخوان ها متخلخل یا سوراخ سوراخ (شبیه نان سوخاری)، ترد و شنماینده گردند. مهره های استخوانی در ستون فقرات ممکن است به هم فشرده و باعث خمیدگی پشت یا گوژپشتی یا گردی پشت شود و یا این که باعث انحراف جانبی ستون مهره ها شود. معمولاً این نوع تغییر یا بدشکل شدن ستون فقرات باعث می شود که سایر قسمت های بدن به خصوص اعضای مجاور هم دچار اختلال و ناراحتی شوند.

تغذیه با رژیم هایی که کلسیم کافی ندارند، تغییرات هورمونی در زنان، بالا بودن سن و زندگی با روش غیبرطرفال یا کم تحرکی، در فراوری بیماری پوکی استخوان دخالت دارند. هم چنین مصرف موادمخدر یا داروها، اعتیاد به الکل، عدم تحمل لاکتوز یا قند شیر و جذب ناقص کلسیم می توانند خطر ابتلا به بیماری پوکی استخوان را افزایش دهند. سایر عوامل خطر برای فراوری این بیماری عبارتند از: غیرطبیعی بودن یا عدم توقف قاعدگی در خانم ها، ظریف یا کوچک اندام بودن خانم ها و استعمال دخانیات.

یائسگی که همراه با کاهش سریع و ناگهانی مواد معدنی استخوان ها است، یک نقطه بحرانی و خطرناکی در فراوری بیماری پوکی استخوان می باشد. متأسفانه بیشتر مردم فقط بعد از اینکه بیماری پوکی استخوان پیشرفت نموده است از آن آگاهی پیدا می نمایند. در حالی که اقدام صحیح این است که در این دوره بحرانی برای هدایت با یک پزشک مشورت کنید. در حقیقت غالباً اولین علامت و اخطار، یک کمردرد شدید در موقع بلند کردن اشیاء یا خم شدن است که معمولاً نشان دهنده خرابی و اضمحلال یک مهره استخوانی است. در برخی افراد ممکن است نشانی های از دست رفتن فرم طبیعی ستون فقرات افزایش یابد، از جمله این نشانی ها به وجود آمدن قوز پشت و کوتاه شدن قد است.

پوکی و تهی شدن استخوان ها بیماری است که نیمی از زنان بالای 40 سال به آن مبتلا می شوند که این بیماری به مرور زمان باعث شنمایندگی استخوان های آن ها می شود. زنان تقریباً دو برابر مردان در مخاطره شکستگی لگن قرار دارند.

مواد غذایی برای کسانی که نگران پوکی استخوان خود هستند: ماده معدنی مهمیم که در متابولیسم کلسیم نقش دارد، در پیش گیری از پوکی استخوان هم نقش حیاتی دارد. مهمیم، ورود کلسیم به داخل استخوان را تسهیل می نماید و ویتامین D را در بدن فعال می سازد. حدود نیمی از مهمیم بدن در اسکلت وجود دارد. اگر از من بپرسند کدام ماده مغذی در سلامت استخوان مهم ترین نقش را دارد احتمالاً خواهم گفت مهمیم.

بیشتر بخوانید:ورزش های پوکی استخوان

شکستگی های استخوان (1)

شکستگی های استخوان همواره سخت و خطرناک نیستند اما یک شکستگی تقریباً همواره در برخی جهات اختلال و ناتوانی ایجاد می نماید. معمولاً یک شکستگی، نسوج اطراف را گرفتار می نماید، به طوری که غالباً تورم و درد زیاد و در نتیجه صدمات بیشتری به وجود می آورد. چون بیشتر شکستگی های استخوانی به دلیل نوع هایی از ضربه های شدید می باشند لذا غالباً شوک یا پریشانی روحی و اضطراب هم ایجاد نمایند.

استخوان های شکسته می توانند باعث درد، تورم، بدترکیبی، تغییر رنگ، حساسیت و از دست دادن کار و فعالیت در ناحیه مبتلا شوند. تمام شکستگی ها و ترک خوردگی های استخوانی، خواه در جمجمه باشد، خواه در بینی یا در فک یا دنده یا در لگن یا در دست و پا و غیره، در هر حال نیاز فوری به درمان از طریق یک پزشک را دارند و مراقبت های مخصوص پزشکی شامل درمان شوک و جلوگیری از خون روی و جلوگیری از سایر اختلالات باید اجرا شوند.

مرتب کردن و به نظم درآوردن مجدد استخوان هایی که شکسته و از محل اصلی خود جدا شده اند و هم چنین بی حرکت کردن و ثابت نگه داشتن آن ها از طریق آتل، گچ گیری یا کشش از اقدامات معمول و رایج هستند.

درد مُچ دست

درد مچ دست به دلیل فشار روی عصب اصلی: (2)

این نوع عارضه موقعی حادث می شود که عصب مچ دست تحت فشار قرار گیرد. این فشار باعث درد و ایجاد مسائلی در دست می شود. استخوان های مچ دست دارای ناحیه ای هستند که در آن فرورفتگی یا شیار وجود دارد و از میان این شیار، عصب میانی، رگ ها و اوتار خم نماینده انگشتان دست و شست عبور می نمایند. موقعی که در محتوا یا در ساختمان این شکاف یا فرورفتگی، تورم یا فشار روی عصب میانی وارد شود مسائلی ایجاد خواهد شد.

افرادی که با ابزارهای دارای طرح نامناسب کار می نمایند، فشارهای مکرر ناشی از آن باعث آماس در آن موضع می شود. به طور مثال: کارگرانی که اشیاء را برای بسته بندی به طور متوالی برای دستگاه ردیف می نمایند و هم چنین تایپیست ها (ماشین نویس ها) به این عارضه مبتلا می شوند. هم چنین این نوع اختلال در اثر آرتروز شبه روماتیسمی (3) که در اثر آبستنی، در اثر نارسایی کلیه ها، در اثر یائسگی، در اثر بیماری قند، در اثر بیماری سل، اختلالات هورمون های تیروئید، ترشح بیش از حد هورمون هیپوفیز که باعث آکرومگالی یا بزرگ شدن بیش از میزان سر، دست و پا می شود و یا در اثر تومورهای خوش خیم یا بی خطر ممکن است حادث شود.

اقدامات درمانی معمولاً عبارتند از: استفاده از بست یا آتل در شب برای جلوگیری از خم شدن مچ دست ها، هم چنین برای کاهش تورم، غالباً داروهای ضد التهابی تجویز می شود و در موارد بسیار نادر اگر این روش ها مؤثر واقع نشوند ممکن است عمل جراحی لازم باشد.

سل استخوان

برای جلوگیری از سل استخوان یا بیماری پوت و هم چنین کنترل و درمان آن، نوشیدن آب پرتقال و آب نارنج مفید می باشد.

در آن موضع که عفونت آغاز به آمدن می نماید، پس از آن که یقین حاصل شد که سل استخوانی است، باید قورباغه را بگیرید و زنده زنده شکمش را پاره نموده و داغ داغ با محتویات دل (اندرون آن) بر موضع بگذارید.

* با محلول اسید پیکریک روزی 3 بار شستشو دهید.

* با محلول پر منگنات دوپطاس زخم را شستشو داده و پودر اسیدبوریک را بر روی زخم بپاشید.

* سوخته شیره خشخاش را با آرد جو و یا سبوس جو خمیر کنید و روی دهانه زخم بگذارید.

* اطراف موضع یعنی گرد دهانه چرک را زالو بیاندازید و با محلول اسید پیکریک یک در هزار کمپرس کنید، باید کاملاً رعایت شود که در موقع پانسمان و شستشو، دست ها آلوده نشوند و دیگران به موضع زخم دست نزنند، زیرا جزو امراض مسری است و اگر بی مبالاتی شود ممکن است دیگران هم مبتلا شوند.

سرطان استخوان

سرطان های استخوان می توانند از هر بخشی از استخوان رشد نمایند. بیشتر سرطان های استخوان سارکوما نامیده می شوند که معمولاً از استخوان، غضروف، عضله، بافت فیبروز چربی و بافت عصبی منشاء می گیرند. سرطان هایی که منشاء آن از خود استخوان است، به اسم سرطان های اولیه استخوان شناخته می شوند و این ها می توانند خوش خیم یا بدخیم باشند.

سرطان های اولیه استخوان معمولاً در بچه ها و نوجوانان مشاهده می شوند. هم چنین این سرطان ها در افرادی که قبلاً اشعه درمانی و یا شیمی درمانی شده اند هم دیده می شوند.

سرطان های ثانویه استخوان شایع ترند. سرطان های ثانویه از جاهای دیگر بدن (مانند پستان، پروستات، ریه و یا کلیه) آغاز می شوند و به استخوان تهاجم می برند. با چشم پوشی از منشاء سرطان های استخوان می توان گفت که تومورهای استخوانی رشد می نمایند و بافت استخوانی سالم مجاورشان را تحت فشار قرار می دهند و آن را جذب می نمایند و خودشان جایگزین آن می شوند. این ها علائمی را به وجود می آورند که شامل: درد، ورم و ضعف استخوانی می باشند.

سرطان های اولیه استخوان

استئوسارکوما: (4) شایع ترین فرم سرطان های اولیه استخوان می باشد. این فرم در بافت تازه یک استخوان در حال رشد آغاز می شود، خصوصاً در زانوها و بازوها. معمولاً قبل از این که ما متوجه وجود این سرطان شویم، سرطان در قسمت های مختلف بدن پخش می شود. این نوع سرطان معمولاً در سنین بین 10 تا25 سال دیده می شود و علایم آن شامل: درد، ورم و حساسیت به لمس می باشد که معمولاً در بالا و پایین زانو دیده می شود.

یوئینگ سارکوما: (5) این نوع سرطان از بافت عصبی نابالغی که در مغز استخوان های بلند واقع شده است آغاز می شود (مانند لگن، ساق، دنده ها و بازو) و هم می تواند به قسمت های دیگر بدن هم پخش شود. این سرطان هم مانند استئوسارکوما بیشتر در بچه ها و نوجوانان دیده می شود. علائم این نوع شامل: درد، ورم، حساسیت در لمس و هم چنین ضعف استخوان می باشد که این ضعف می تواند استخوان را برای شکسته شدن مستعد سازد.

کندروسارکوما: این نوع سرطان از غضروف بر می خیزد (غضروف لگن، شانه و قسمت فوقانی ران). این نوع بیشتر در افراد بالای 50 سال دیده می شود و علایم آن شامل: درد، ورم و حساسیت در لمس می باشد. بر عکس بقیه موارد گفته شده، این سرطان رشد آهسته ای دارد و معمولاً بسیار آرام در قسمت های دیگر بدن پخش می شود.

سرطان ثانویه استخوانی

این نوع سرطان از انواع اولیه آن شایع تر است. در این نوع سرطان از بخش های دیگر بدن به استخوان تهاجم می نمایند. محل های شایعی که به استخوان تهاجم می نمایند شامل: ریه، پستان، پروستات، تیروئید و کلیه می باشند. این بیماری در سنین بالا دیده می شود و علائم آن شامل: درد (که معمولاً در شب آغاز می شود) و ضعف استخوان می باشد که نتیجه آن شکستن آسان استخوان است.

تشخیص سرطان استخوان

برای تشخیص، پزشک ابتدا یک تاریخچه کامل از بیمار گرفته، سپس تست خون، عکس برداری و بیوپسی صورت می گیرد. تست خون برای میزان گیری میزان آنزیم آلکالین فسفاتاز صورت می گیرد که میزان زیاد این آنزیم نشان دهنده این است که سلول های بافت استخوانی فعالیت زیادی دارند و احتمال وجود یک تومور در استخوان می باشد. هم چنین در بچه ها در حال رشد و نوجوانان میزان این آنزیم به طور طبیعی بالاست، پس میزان گیری این آنزیم فقط می تواند راهنما باشد ولی به تشخیص قطعی کمک نمی نماید. روش های دیگری که برای شناسایی و پیدا کردن یک تومور استخوانی استفاده می شوند، شامل: موارد زیر هستند که به تشخیص پزشک انجام می شوند:

- استفاده از تکنولوژی Xray

- عکس از استخوان (6)

- سی تی اسکن از استخوان (7)

- روش MRI

- آنژیوگرافی (8)

درمان: درمان سرطان استخوان بستگی به نوع سرطان، میزان آن، محل قرار گیری و درجه پیشرفت آن دارد، بعلاوه سن بیمار و شرایط جسمانی بیمار هم در نحوه درمان مؤثر است.

جراحی:

این روش برای برداشتن تکه ای یا تمام استخوان درگیر به کار می رود. معمولاً در این روش فقط قسمت های آسیب دیده استخوان را بر می دارند و آن ها را با استخوان مصنوعی یا بخشی از استخوان دیگر بدن جایگزین می سازند.

شیمی درمانی:

در این روش از داروهای مختلفی استفاده می شود که هدف آن ها تومور استخوان می باشد. این روش قبل یا بعد از جراحی استفاده می شود و می تواند برای جلوگیری از قطع شدن اندام به کار رود. شیمی درمانی می تواند به معالجه سرطان های بخش های دیگر بدن هم کمک رساند. متأسفانه این روش مضراتی را هم به همراه دارد (مانند ریزش موها). به هر حال استفاده از این روش در بسکمک از موارد مؤثر و قابل اطمینان است.

رادیوتراپی:

در این روش با تابش اشعه ایکس می توان بافت توموری استخوان را نابود کرد. این روش هم قبل و بعد از عمل جراحی استفاده می شود و اثرات جانبی آن ملایم تر از شیمی درمانی است.

هورمون درمانی:

این روش معمولاً برای سرطان های ثانویه که از پروستات یا پستان آمده اند استفاده می شود و روش مؤثری در خصوص این نوع از سرطان ها می باشد.

پیش گیری:

دلیل اصلی این نوع سرطان هم مانند بسکمک از سرطان های دیگر ناشناخته است اما عواملی کشف شده اند که می توانند مقدمه را برای بروز این نوع سرطان فراهم نمایند و ما با دوری گزیدن از این عوامل خطرزا (در صورت امکان) می توانیم زندگی سالم تری داشته باشیم و خود را نسبت به ابتلاء به این نوع سرطان ایمن سازیم.

ژنتیک:

بچه های که دچار رتینوبلاستومای خانوادگی هستند احتمال ابتلای بیشتری به این نوع سرطان را دارند.

داشتن سابقه رادیوتراپی:

این عامل هم باعث افزایش احتمال ابتلا می شود (خصوصاً به نوع استئوسارکوما).

شیمی درمانی:

برخی از داروها که برای درمان سرطان به کار می فرایند می توانند خود عاملی باشند برای بروز مجدد این بیماری (خصوصاً نوع استئوسارکوما).

نژاد:

یوئینگ سارکوما در میان سیاهان آمریکایی و آفریقایی بسیار نادر دیده می شود. پس در مجموع ما هنوز نمی توانیم به طور قطعی از این بیماری جلوگیری کنیم ولی افرادی که واجد فاکتورهای خطرزا می باشند باید به طور منظم به پزشک مراجعه نمایند تا از سلامت خودشان مطمئن شوند. ولی باید دقت کرد که بسکمک از موارد این بیماری در افرادی اتفاق می افتد که هیچ کدام از فاکتورهای خطرزا را ندارند.

ورزش از نظر بهداشت

منظور از ورزش، حرکات اعضاء و جوارح انسان است و به عبارت دیگر ورزش یعنی انجام دادن کاری اضافه تر از کارهای عادی روزانه، برای تحریک عضلات و فراوری انرژی بیشتر و در نتیجه کمک به سوخت و ساز روزانه بدن.

ورزش اقسام مختلفی دارد که هر کدام خواص مخصوص به خود را دارند، مثلاً راهپیمایی برای کاهش فشار خون و دویدن برای برطرف سوء هاضمه و کم کردن وزن و حرکات اعضاء و جوارح برای مجرای تنفس و انقباض و انبساط ریه مفید است و... البته افراد دنیا در موضوع ورزش به سه دسته تقسیم می شوند: یک دسته می دانند چه ورزشی برای چه منظور انجام دهند که این بسیار خوب است، ولی دو دسته دیگر هستند: یکی افراطی و دیگری ساکت و آرام که هر دو دسته در اشتباه می باشند. افراطیون جماعتی هستند که تمام هم و غم خود را مصرف پرش، وزنه برداری، شنا، میل بازی، بکس زنی و غیره نموده اند و به نام ورزش گاهی عضوی از اعضاء بدن خود را ناقص می نمایند، ورزش به این شدت صحیح و مورد نیاز بدن نمی باشد.

بیشتر بخوانید:دوای کمر درد شما اینجاست

عده ای دیگر کسانی هستند که در اثر گرفتاری یا مشاغل روزانه یا متوجه نبودن به خواص ورزش یا محیط مساعد نداشتن یا تنبلی و تن پروری یا کم حوصلگی و امثال این ها، ابداً ورزش به هیچ قسم انجام نمی دهند و اعصاب و عضلات خود را خرد و خموده می گذارند. ولی دین مبین اسلام برای آن که تمام ملل روی زمین از این نعمت (ورزش) برخوردار شوند، 17 رکعت نماز شبانه روزی را با یک نظم و ترتیب و ساعات منظم قرار داده که درخور حالات همه کس باشد و به موقع خود با فواصل عدیده که بدن نیاز به آن دارد، مخصوصاً نوافل شب که هوا آزاد و آرام می باشد، دستور فرموده که وضیع و شریف، عالی و دانی، رئیس و مرئوس، خرد و کلان، همه و همه ی جمعیت های روی زمین از لحاظ جسم و روح نتیجه مثبت بگیرند، هم چنین قفسه سینه، دستگاه تنفسی، ریه و سایر عضلات منقبض و منبسط شوند. و از هوای آزاد و شستشوی دست و صورت استفاده نموده و مجاری تنفس را باز و ریه را آماده نمایند و حداقل ماینفع ضرورت حرکات برای بدن همان 17 رکعت واجب است، خلاصه نمازهای شبانه روز علاوه بر این که آلیاژ و معجون آن ترکیب شده از عبارات تمام ملل و نحل، تمامی عبادات ادیان مختلف را در بر دارد و کنتور و دستگاهی هست که انسان را از تمام رذایل و ناپاکی ها محفوظ و مصون می دارد و روح انسانی را با عالم مبدأ و معاد آشنا می سازد و سبب رشد و عروج انسانی است تا به آنجا که فرموده اند: (فان قبلت قبل ماسواها و ان ردت رد ماسواها).

علاوه بر این، سبب جنبش و تحریک اعصاب می شود و اعضاء و جوارح را جهت تصمیم آماده می سازد و باعث می شود که انسان از پشت کار و تکرار مکررات زده نشود و باعث قیام و قعود کردن و جست و خیز کردن و حرارت به خرج دادن انسان می شود هم چنین سبب ورزش روح و جسم می باشد. جمع بندی آن چنین است که ورزش برای بدن انسان بسیار لازم و از نظر کمک به بهداشت و سلامتی بدن جزء لاینفک زندگانی روزمره انسان می باشد.

ستون مهره ها

ستون مهره ها بخش بسیار مهم و منحصر به فرد ساختار اسکلتی انسان است.

این ستون تقریباً دو پنجم ارتفاع کل بدن را تشکیل می دهد، به طوری که در یک مرد بالغ میانه حدود 70 سانتی متر و در یک زن بالغ میانه حدود 60 سانتی متر طول دارد.

ستون مهره ها شامل: 7 مهره گردنی، 12 مهره سینه ای، 5 مهره کمری، 5 مهره خاجی، استخوان ساکروم و 4 مهره دنبالچه ای است که از اتصال 5 مهره خاجی، استخوان خاجی و از اتصال 4 مهره دنبالچه ای، 1 یا 2 استخوان دنبالچه به وجود آمده است. ستون فقرات را می توان به صورت میله ای قابل انعطاف و قوی توصیف کرد که به جلو و عقب حرکت داشته و قابلیت چرخش دارد. ستون مهره ها حاوی طناب نخاعی بوده که از آن محافظت می نماید، سر را در جای خود نگه می دارد و محوری است که دنده ها و عضلات پشت به آن اتصال می یابند. بین هر دو مهره سوراخ های بین مهره ای وجود دارند که اعصابی از آن ها عبور می نمایند و طناب نخاعی را به قسمت های مختلف بدن ارتباط می دهند. با آغاز از نخستین مهره گردنی به طرف استخوان خاجی، بین هر دو مهره مجاور دیسک های بین مهره ای از جنس فیبروکاتیلاژ قرار گرفته اند. هر دیسک از یک حلقه فیبروزی خارجی از جنس فیبروکاتیلاژ و یک ساختمان داخلی نرم و خمیری، مانند پلاستیک تشکیل شده است، این دیسک ها از نوع مفاصل قوی به تعداد آمده و حرکات مختلف ستون مهره ها را ممکن می سازند و از طرفی ضربات آنی را به خود جذب می نمایند. این دیسک ها در زیر فشار زیاد صاف و پهن شده و از فضای بین مهره ای بیرون می زنند.

31 جفت عصب نخاعی از طناب نخاع بیرون می آیند که عبارتند از: 8 جفت اعصاب گردنی، 12 جفت اعصاب سینه ای، 5 جفت اعصاب کمری، 5 جفت اعصاب خاجی و 1 جفت عصب دنبالچه ای. اعصاب منفرد بیرون آمده از طناب نخاعی در برخی نواحی به هم اتصال یافته و شبکه ای تشکیل می دهند. یکی از اعصاب منفرد محیطی از این شبکه به سمت قسمت های مختلف بدن انشعاب می یابد. در صورت وجود مشکل در بخش خاصی از بدن باید بر روی آن قسمت از رفلکس نخاعی کارکرد که به اعصاب خاص ناحیه درگیر مربوط است.

یک دلیل شایع دیگر برای کمردرد پارگی، لغزیدگی و یا فتق دیسک های بین مهره ای است. یک دیسک بین مهره ای دارای یک هسته نرم ژلاتینی در مرکز می باشد که اطراف آن را بافت های فیبری به صورت حلقه فرا گرفته اند. ضربه، فشار و یا فساد ممکن است قسمت خارجی حلقه دیسک را ضعیف کند، به طوری که قسمت مرکزی به صورت فتق به داخل حلقه نفوذ و برآمدگی فراوری کند.

انحراف ستون مهره ها به یک طرف

خمیدگی ها به طور طبیعی در ستون مهره ها و تشکیل یک برآمدگی در ناحیه شانه ها و یک فرورفتگی در ناحیه کمر را می دهند. انحراف ستون مهره ها به یک سمت، عارضه ای است که به بدن شخص مبتلا انحراف و کج شدگی به یک طرف را می دهد. معمولاً پیدایش این عارضه از سنین 10 تا 19 سالگی می باشد و بیشتر در بین خانم ها دیده می شود. در اثر این عارضه معمولاً یکی از نشانه ها، بالا و نشانه دیگر پایین قرار می گیرد، هم چنین ناحیه کفل با دنده ها در یک جهت صحیح قرار نمی گیرند. درمان این نوع انحراف در ستون مهره ها برحسب شدت عارضه و تغییر شکل بدن مشخص می شود و ممکن است شامل: ورزش، استفاده از بست یا کرست های مخصوص، عمل جراحی و یا مجموعه ای از این اقدامات باشد.

ناهنجاری ستون فقرات

یکی از مسائل در میان مردم ناهنجاری ستون مهره ها است که آن می تواند مادرزادی، متعاقب ضربه و ناشی از کهولت سن باشد. انحراف ستون مهره ها می تواند به جلو یا عقب یا طرفین باشد. اگر ستون مهره ها به طرف جلو خم شود، باعث به وجود آمدن یک برآمدگی در پشت می شود که اصطلاحاً آن را قوز می نامند. اگر انحراف ستون مهره ها به طرفین باشد، اصطلاحاً در علوم پزشکی به آن اسکولیوز می گویند که می تواند افراد را در سنین مختلف مبتلا سازد.

5 نوع اسکولیوز شناخته شده است:

1- اسکولیوز شیرخواران 2- اسکولیوز ساختمانی اولیه 3- اسکولیوز ساختمانی ثانویه 4- اسکولیوز جبرانی 5- اسکولیوز سیاتیکی

درد ستون فقرات

درد ستون فقرات مربوط به عوامل متعددی است که به اَهم آن ها به طور اختصار اشاره می شود، از جمله: ضربه ها، ورم ها، تغییرات مهره ها در اثر فشار خارجی یا داخلی روی مهره ها، تورم یا جا به جایی و یا تغییر مکان دیسک ها، دست اندازی های بدخیم سایر اعضاء روی مهره های پشت، خوردگی یا روییدن استخوان های اضافی روی لبه مهره ها، سنگینی وزن، بیماری های زنان از نوع دستگاه تناسلی و ادراری و بسکمک عوامل دیگر که می تواند به دلیل فشار روی تنه یا شاخه های عصب سیاتیک درد ایجاد کند.

تسکین و درمان درد ستون فقرات یا مهره های پشت:

* مقل ازرق و زیره کرمانی از هرکدام 10 گرم و ریشه اریسا، سورنجان، مسطکی رومی، انیسون و زنیان از هرکدام 20 گرم، همه را نرم بسایید و با 500 گرم، گل قند عسلی مخلوط کنید و صبح، ظهر و شب، هر بار یک قاشق شربت خوری از آن را میل فرمایید.

* فرفیون، قسط و میعه سایله از هرکدام 5 گرم و سداب، اگیر ترکی، ابهل و رازیانه از هرکدام 10 گرم، همه را نرم بسایید، بعد با روغن بابونه یا روغن سداب مخلوط کنید و بمالید.

* تخم کرفس 30 گرم و دانه های اسفند، اسارون، زرمباد، مرمکی، اگیر ترکی، دارچین و درونج عقربی از هرکدام 10 گرم، همه را نرم بسایید، بعد با 500 گرم عسل مخلوط نموده و روزی چهار قاشق شربت خوری از آن را به ترتیب بخورید.

* سورنجان مصری 15 گرم و پوست هلیله زرد 10 گرم، هر دو را نرم بسایید، بعد با کمی آب تاج ریزی خمیر نموده و قرص هایی به شکل گلوله و به میزان یک عدد نخود بسازید و صبح، ظهر و شب، هر مرتبه دو عدد میل کنید.

درد ستون فقرات به دلیل ورم:

اگر ستون فقرات در اثر ورم درد می نماید برای تسکین درد و هم چنین درمان ورم آن باید: تخم کرفس 30 گرم و دانه های اسفند، اسارون، زرمباد، مرمکی، اگیر ترکی، دارچین و درونج عقربی از هرکدام 10 گرم، همه را نرم بسایید، بعد با 500 گرم عسل مخلوط نموده و روزی چهار قاشق شربت خوری از آن را به ترتیب بخورید.

* ده گرم پوست هلیله زرد، 5 گرم خولنجان و15 گرم سورنجان مصری را نرم بسایید، بعد با کمی آب تاج ریزی خمیر نموده و قرص هایی به شکل گلوله و به میزان 1 عدد نخود درست کنید و صبح، ظهر و شب، هر مرتبه دو عدد میل کنید.

* اذخرمکی 1- گرم، سداب، گل بابونه و گل برنجاسف از هرکدام 20 گرم و سوسن 40 گرم، همه را نیم کوب نموده و آب آن را با گلاب و کمی سرکه مخلوط کنید و روزی سه مرتبه بر محل ورم و درد مالش دهید.

درد ستون فقرات به دلیل ضربه:

برای تسکین درد ستون فقرات که به دلیل ضربه خوردگی باشد، باید: آرد، باقلا، آرد جو و تاج ریزی پودر شده را با روغن دنبه مخلوط کنید و بر محل درد بمالید و یا آن ها را با 250 گرم دنبه کوبیده شده مخلوط نموده و ضماد کنید.

* مورد، شوید و بومادران از هرکدام 20 گرم، مغز ناخنک و افسنطین از هرکدام 15 گرم، همه را نرم بسایید، بعد با 250 گرم روغن دنبه چرخ نموده مخلوط و به صورت ضماد از آن بهره ببرید.

کمردرد

کمردرد یکی از شایع ترین اختلالاتی است که از هر 5 نفر، 1 نفر در دوران زندگی به آن مبتلا می شود. ساختمان پشت شامل مجموعه ای است که از مهره های استخوانی، دیسک ها (بالشک های بین مهره ای)، نخاع یا مغز تیره، اعصاب، عضلات و رباطات تشکیل یافته است. مسائل پشت ممکن است ناشی از اختلال در هر یک از اجزاء فوق باشد که معمولاً بسیار ناراحت نماینده و ناتوان نماینده است. پوک شدن استخوان و یا التهاب مفصلی یا آرتروز (9) ممکن است دلیل کمردرد باشند. هم چنین انحراف ستون مهره ها به یک سمت و یا لغزش یک مهره روی مهره دیگر می توانند باعث ناراحتی شدید در ناحیه کمر شوند.

یک دلیل شایع دیگر برای کمردرد پارگی، لغزیدگی و یا فتق دیسک های بین مهره ای است. یک دیسک بین مهره ای دارای یک هسته نرم ژلاتینی در مرکز می باشد که اطراف آن را بافت های فیبری به صورت حلقه فرا گرفته اند. ضربه، فشار و یا فساد ممکن است قسمت خارجی حلقه دیسک را ضعیف کند، به طوری که قسمت مرکزی به صورت فتق به داخل حلقه نفوذ و برآمدگی فراوری کند. این برآمدگی به ریشه های عصبی در ستون فقرات یا به خود طناب عصبی تجاوز می نماید و به آن ها فشار وارد می آورد. دیسک هایی که دچار فتق شده اند اکثراً باعث دردهای شدید کمر می شوند. این درد به کفل ها، ران ها و پاها هم منتشر می شود. هم چنین منطقه ها مبتلا ممکن است دچار بی حسی و فقدان حرکت هم بشوند و انسان را بسیار دچار رنج سازند. گاهی درد کمر به دلیل سردی مزاج ایجاد می شود، لذا برای تسکین درد کمر باید جدوار، تخم گشهم، مقل ازرق، شقاقل، عود و جوزهندی از هرکدام 5 گرم، گل محمدی، تخم شنبلیله، تخم شوید، زنیان و پودینه از هرکدام 10 گرم، سورنجان و کنجد از هرکدام 20 گرم، همه را نرم بسایید و با سرکه و گلاب مخلوط کنید و روزی سه مرتبه بمالید.

کمردرد از سردی مزاج: برای تسکین کمردردی که به دلیل سردی مزاج باشد، (اول برای برطرف سردی مزاج به قسمت اخلاط اربعه در همین کتاب مراجعه شود)، خوردن ماء الاصول، گل قند عسلی و تریاق اربعه و هم ضماد روغن بابونه، روغن قسط و روغن سداب و هم چنین مالیدن تخم شنبلیله، اوشق، حب القار، آب تخم کتان و روغن بیدانجیل مؤثر می باشد.

کمردرد از بلغم:

این درد ممکن است به دلیل گرفتاری عضلات و مهره های پشت به وجود آید که در اثر مصرف مواد بلغم افزا شدت می یابد. این درد با خوردن ماء الاصول، اگیرترکی، زیره و عسل و پس از خوردن آن ها از مصرف ترکیب سورنجان با گلاب و زهره گاو به صورت مالیدنی ساکت خواهد شد.

هم چنین می توانید، نمک هندی، شقاقل، اوشق، شحم حنظل، جاوشیر، مقل ازرق، میعه سایله، انزروت، سورنجان، زرمباد، زنجبیل، قسط تلخ، رازیانه، انیسون و تخم کرفس، همه را به میزان مساوی نرم بسایید، میزانی از آن را با آب خمیر نموده و به صورت شیاف هایی درآورید و استعمال کنید و میزانی از آن را هم با گلاب و سرکه مخلوط کنید و روزی سه مرتبه مالش دهید.

کمردرد از قاعدگی:

برای تسکین درد کمر در زمان قاعدگی زنان، مالیدن پودینه یا سیر، هم چنین روغن آن ها و یا روغن زیتون یا مغز ساق گاو مؤثر است.

هم چنین می توانید جاوشیر، اوشق، تخم کرفس، نمک هندی، مقل ازرق، میعه سایله، انزروت، زنجبیل، شهم حنظل، سورنجان، زرمباد، شقاقل، تخم کرفس، انیسون و بادیان، همه را به نسبت مساوی نرم بسایید، بعد میزانی از آن را با گلاب و سرکه خمیر نموده و روزی سه مرتبه بمالید و میزانی دیگری از آن را هم با آب خمیر نموده و مانند شیاف بسازید و از عقب استعمال کنید.

تقویت عضلات

اگر میل دارید عضلات قوی شوند، از اسفناج و سیب درختی، یا آب سیب درختی هر روز بهره ببرید.

هم چنین به اسم تقویت می توانید دارچین، زنجبیل، هلیله سیاه، شیطرج، فلفل سیاه، بابونه شیرازی و نخود الوند از هرکدام 5 گرم و آمله مقشر، ثعلب و تخم های مغز میوه کاج از هرکدام 10 گرم، همه را نرم بسایید، بعد با 20 گرم پودر نارگیل، یک کیلو مویز بی دانه کوبیده شده و یک کیلو عسل مخلوط کنید و هر روز صبح، ظهر و شب و هر مرتبه یک قاشق شربت خوری از آن را میل فرمایید.

پیچیدگی عضلات

برای برطرف پیچیدگی عضلات، برگ های گزنه کوبیده شده را با عسل مخلوط نموده و ضماد کنید.

آویشن شیرازی را بجوشانید و آب آن را روی عضلات کمپرس کنید و یا آن آب را به آب لگن یا وان حمام اضافه نموده و مدتی در آن آب بمانید و موضع را مالش دهید.

درد عضلات

برای تسکین درد عضلات باید انجیر تازه را بکوبید و با آرد جو خمیر کنید، بعد گرم نموده و تا گرم است بر موضع درد ضماد گذارید.

پی نوشت ها:

1.Fractures

2.Carpal Tunnel Syndrome

3.Rheumatiod Arthritis

4.Osteosarcoma

5.Ewings Sarcoma

6.Bone Scan

7.CT Scan

8.Angiography

9.Arthritis

منبع مقاله :

حاجی شریفی، احمد، (1395)، دائرةالمعارف گیاه درمانی ایران، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ پانزدهم.

منبع: راسخون