نقد فیلم ما همه با هم هستیم؛ کاسبی بزرگ - وبلاگ عینک من

به گزارش وبلاگ عینک من، واقعیت این است که چیزی به اسم نقد فیلم ما همه با هم هستیم نمی تواند وجود داشته باشد. چون چیزی که کمال تبریزی ساخته و رضا میرکریمی تهیه کننده اش بوده اصلا به ساحت فیلم نزدیک هم نمی گردد. اگر شما یک دوربین فیلمبرداری داشته باشید و از جلویش بازیگران مطرح سینمای ایران رد شوند آیا لزوما اسمش فیلم می گردد؟ اگر دکمه ضبط دوربین را بزنید و از حرف های بی سر و ته آدم هایی که معلوم نیست کی هستند و چه کاره اند فیلمبرداری کنید نتیجه اش فیلم است؟ طبعا نه. برای اشاره به ما همه با هم هستیم نمی گردد از لفظ فیلم استفاده کرد. می گردد به چیزی یا پدیده ای به نام ما همه با هم هستیم اشاره نمود و به عنوان یک آسیب بزرگ سینمای ایران آن را نقد کرد.

وقتی کمال تبریزی یک شعار انتخاباتی مشهور را که همه می شناسند برمی دارد و به عنوان اسم فیلمش انتخاب می نماید، همه انتظار دارند که کمدی اش حداقل اشاره ای به آن ماجرا داشته باشد. از خط قرمزی عبور نموده باشد. بالاخره او کارگردان فیلم های کمدی درجه یکی مثل مارمولک و لیلی با من است بوده. اما دریغ که ما همه با هم هستیم یک فاجعه تمام عیار است که تمام مدتی که در سینما نشسته اید و خیل بازیگران مشهور را روی پرده می بینید دائم این سوال در سرتان می چرخد که: خب که چی؟ این ها یعنی چه؟ اصلا این که اسم فیلم را گذاشته اند ما همه با هم هستیم آیا معنایش چیزی جز تجارت با المانی است که حس می نمایند مردم را به سینما می کشاند؟ و خب در کسب و کارشان اشتباه هم محاسبه ننموده اند. اشکال کار اینجاست که سینما قرار بوده اول هنر باشد و نه کاسب کاری. فیلم پرفروش ساختن ایرادی ندارد به شرط اینکه در قدم اول فیلمی در کار باشد!

ما همه با هم هستیم داستانی ندارد که بگردد تعریفش کرد ولی ایده یک خطی داشته که می توانسته جذاب باشد. صاحب یک شرکت هواپیمایی برای نجات شرکتش از ورشکستگی تصمیم به سقوط یک هواپیما می گیرد تا بتواند از بیمه پول دریافت کند. برای این هواپیما دنبال مسافر است و سراغ کسانی می رود که از زندگی شان سیر شده اند و با رضایت خودشان وارد این هواپیما می شوند. این وسط اما یکی دو نفر به اشتباه سوار هواپیما می شوند. فکر کنید اگر قرار بود داستان زندگی این کاراکترها را تعقیب کنیم ممکن بود چه فیلم جذابی داشته باشیم. داستان زندگی آدم هایی که به هر دلیلی به ته خط رسیده اند. اما آقای کارگردان ما گویا محافظه کارتر از این ها شده که بخواهد حتی چنین قصه ای داشته باشد. به جایش می رود سراغ شوخی و از آنجایی که فیلمنامه نویسان اش شوخی نویس های خوبی هم نبوده اند نتیجه می گردد چیزی که نمی خنداند. قصه ندارد و شخصیت هایش روح و معنایی ندارند. یک مشت آدم که جلوی دوربین حرکت می نمایند و چیزهایی می گویند که مخاطب از آن ها سردرنمی آورد.

از میان سه فیلمنامه نویس پورامیری و دوماری را سال گذشته در جشنواره فیلم فجر با فیلم دمده و متوسط رو به پایین جاندار دیدیم. اگر آن فیلم را دیده باشید متوجه می شوید آخرین کسانی هستند که برای نوشتن یک فیلمنامه کمدی ممکن است انتخاب شان کنید!

ما همه با هم هستیم حتی یک لحظه خنده دار هم ندارد. جمعیت به سینما می آیند اما صدای قهقهه شان را نمی شنوید. همان خنده هایی که حتی سر کمدی هایی مثل تگزاس یا مصادره به گوش می رسد. کمدی هایی که چندان هم سطح بالا نیستند ولی به هر ضرب و زوری شده از تماشاگرشان خنده ای می گیرند.

این چیزی که تبریزی و میرکریمی ساخته اند (اتفاقا روی اسم آقای میرکریمی به عنوان تهیه نماینده هم تاکید دارم که خودشان هم در کارنامه شان فیلم های خوب دارند) تنها ضرب و زورش پول زیادی است که لابد بخش اعظم آن همان طور که خود کمال تبریزی هم گفته صرف دستمزد بازیگران می گردد. اسمش را می گذارم کاسبی چون چنین چیز بی سر و تهی اصلا احتیاج به این همه بازیگر ندارد. اصلا کاش یکی بیاید شرح بدهد که ما همه با هم هستیم قرار بوده چه مدل کمدی ای باشد؟ کمدی فانتزی؟ این را به خاطر لحن مهران مدیری می گویم و آن میزانسن عجیبی که دادگاه پرسش و پاسخ از سرنشینان هواپیما در آن اتفاق می افتد. که چه قدر آن لحن مدیری و تفرعن و اشاره دائم اش به خوردن مهوع از کار درآمده. به خاطر شیوه بازی لیلا حاتمی که تا امروز چنین بازی بدی از او ندیده بودیم. به خاطر شخصیت روی هوای محمدرضا گلزار که با هیچ چسبی به فیلم نمی چسبد و اصلا دلیل حضورش معلوم نیست. وگرنه که کمدی فانتزی هم المان هایی دارد که باید در یک فیلم رعایت شوند. ما همه با هم هستیم گاهی ردی از فانتزی در خودش دارد و گاهی موقع حرف زدن پژمان جمشیدی شبیه فیلم های اجتماعی رئال می گردد.

هر گوشه قاب را نگاه کنی یکی از ستارگان سینمای ایران را می بینی و سوال می گردد که چه چیزی دست آن ها داده اند که حاضر شده اند در چنین معجون عجیب و غریبی جلوی دوربین بروند؟ مانی حقیقی که فیلم های روشنفکری می سازد این وسط چه کار می نماید؟ حسن معجونی که آبروی تئاتر است واقعا نپرسیده که اشاره به ماجرای پزشکی کیارستمی به این روش لوس و دم دستی خجالت آور نیست؟ این وسط تنها بازیگرانی که شیرینی شان حفظ شده، آن هم نه به خاطر شخصیت هایی که بازی می نمایند که بیشتر به دلیل اینکه کاراکترهای آشنای شان جلوی دوربین را حفظ نموده اند، جواد عزتی و سروش صحت هستند.

این به قهقرا رفتن کمال تبریزی و رضا میرکریمی دلیلش چیست؟ جز این است که سرمایه بی حساب و کتاب به یک فیلم داده می گردد که نمی دانند با آن چه نمایند؟ جز این است که یادشان رفته معنای سرگرم کردن مردم چیست و راه سرگرم کردن مخاطب فریب دادنش با بازیگران ستاره نیست؟ که مخاطب را دست کم نگیرند و او را کم هوش فرض ننمایند. فاجعه ما همه با هم هستیم توهین مستقیم به شعور تماشاگرانش است. فیلمی که از بودجه اش حتی چیزی صرف جلوه های ویژه و کارگردانی هم نشده است. نماهای بسته در محیط های بسته و چند نمای بیرونی که جلوه های ویژه اش بچگانه و مضحک از کار درآمده همه زور کمال تبریزی بوده است؟

کمال تبریزی و رضا میرکریمی سال هاست که فعالیت صنفی برای اهالی سینما انجام می دهند. به نظرم با این چیزی که روی پرده رفته بهتر است حساب شان را از اهالی سینما جدا نمایند چون ما همه با هم هستیم به هر چیزی مربوط می گردد به جز سینما! کاش یک جایی حساب شان را با مخاطبان سینما و فیلمی که ساخته اند صاف نمایند. به عنوان کارگردان های مارمولک، لیلی با من است، خیلی دور، خیلی نزدیک و یک حبه قند به ما همه با هم هستیم نگاه نمایند و صادقانه بگویند که به نظرشان چیزی از این پدیده به سینما شبیه است؟ ما قدردان یک لحظه صداقت شان می شویم که به خودشان بیایند و بگویند که ما همه با هم هستیم اشتباه بزرگ کارنامه شان بوده است.

سعی کردم به نقاط ضعف ما همه با هم هستیم اشاره کنیم. به فیلمنامه ای که وجود ندارد، به بازی هایی که بد هستند، به راکورد لحن فیلم که رعایت نمی گردد، به کارگردانی سردستی و سطحی ولی همه این ها مربوط به فیلم می گردد. ما همه با هم هستیم آسیب شناسی پول های بی حسابی است که وارد سینما می شوند و در یک چرخه معیوب ممکن است عنوان پرفروش ترین فیلم سال را هم بگیرند اما ضربه بزرگی به پیکر سینمای ایران و اهالی و حتی مخاطبانش می زنند.